600-lecie bitwy pod Grunwaldem.
17 lipca 2010 odbędzie się rekonstrukcja bitwy.
Dokładnie 600 lat temu, 15 lipca 1410 r., pod Grunwaldem stanęły naprzeciw siebie dwie wielkie armie średniowiecznej Europy: polsko-litewska oraz krzyżacka. Bitwa rozpoczęła się około południa, zakończyła się zaś dopiero o zmroku - przed godziną 20.00.
Na polach w okolicach wsi Stębark (gmina Grunwald) pozycje wyjściowe zajęły wojska polskie i zakonne. Armia polska liczyła około 20 tys. zbrojnych (rycerzy wraz z ich pocztami). Sojusznicza armia litewska liczyła około 10 tys. wojowników, w tym kilkuset (do tysiąca) Tatarów pod wodzą Dżelal-ed-Dina. Po drugiej stronie, w odległości około 200 - 300 metrów, stanęły wojska krzyżackie, które liczyły około 15-20 tys. żołnierzy. Udział wojsk zaciężnych był w tej armii większy i wynosił co najmniej 3712 żołnierzy. Bracia-rycerze stanowili kadrę dowódczą. Ich liczba czasie bitwy oscylowała w granicach 250 i tylko oni nosili strój zakonny. Między krzyżackimi chorągwiami ustawiono polowe armaty (krzyżacka artyleria oddała dwie salwy).
600-lecie bitwy pod Grunwaldem, fot. Narodowe Centrum Kultury
Armie
1. Polska - 51 chorągwi w kilku rzutach (ich głebokość wynosiła około 3 km), około 20 tys. żołnierzy
2. Litwa - 40 chorągwi w kilku rzutach (ich głębokość wynosiła do 2 km); około 10 tys. żołnierzy, w tym kilkuset (do tysiąca) Tatarów pod wodzą Dżelal-ed-Dina
3. Krzyżacy - 51 chorągwi, około 15 - 20 tys. żołnierzy (w tym co najmniej 3712 zaciężnych).
Bilans bitwy
Straty armii polskiej były bardzo niewielkie. Żaden z najwybitniejszych polskich rycerzy, których imiona przekazał Jan Długosz, nie zginął w bitwie (w armii polskiej wg Długosza zginęło tylko 12 znaczniejszych rycerzy). Dużo większe straty poniosła armia litewska. Historycy szacują, że w całej kampanii 1410 r. wynosiły one nawet 50 procent!
Zdecydowanie największe straty poniósł zakon: zginęło 203 braci-rycerzy (z ok. 250), w tym wszyscy uczestniczący w bitwie dostojnicy (z jednym wyjątkiem wielkiego szpitalnika i komtura Elbląga) oraz ok. 8 tys. rycerzy i innych wojowników, czyli około 50 procent (nie licząc wziętych do niewoli); z 3712 zaciężnych żołnierzy do Malborka powróciło ich zaledwie 1427.
Informacje dodatkowe
W bibliografii niemieckiej bitwa pod Grunwaldem występuje jako bitwa pod Tannenbergiem (Schlacht bei Tannenberg).
"Dla Polaków i Litwinów bitwa pod Grunwaldem służyła budowaniu i zachowaniu własnej tożsamości. Natomiast Niemcy nie mają do niej tak emocjonalnego stosunku", stwierdził na odbywającej się niedawno polsko-niemiecko-litewskiej konferencji na temat Grunwaldu Andreas Kossert z Niemieckiego Muzeum Historycznego w Berlinie. Andreas Kossert wyjaśnia, że w Niemczech zapomniano o Grunwaldzie, bo w 1410 nie istniało jeszcze państwo niemieckie. "Prusy przypomniały sobie o Krzyżakach dopiero po 1870 roku, kiedy trzeba było uzsadnić politykę 'Drangu nach Osten' i germanizacji Polaków pod zaborem", tłumaczy Kossert. Dziś mało kto o tym pamięta, bo ten rozdział historii nie uchodzi w Niemczech za chlubny, a raczej za wstydliwy.
Litwini mówią natomiasat o bitwie pod Zalgirisem (Zielony las). Warto dodać, że bitwa pod Grunwaldem stanowi bardzo doniosłe wydarzeniem w litewskiej świadomości narodowej. Jak informuje profesor Uniwersytetu w Białymstoku Jarosław Wołkonowski na Litwie znajdują się 103 miasta. W 35 z nich jest ulica Żalgiris, czyli Grunwaldzka. Ponadto trzeba jeszcze wymienić 12 osiedli, gdzie też znajduje się ulica o tej nazwie.
Obecna nazwa miejscowości, w okolicach której miała miejsce bitwa, to wcale nie Grunwald (jest on znacznie dalej od miejsca zmagań rycerzy), a Stębark.
Krzyżacy w Polsce - geneza
Problemy Polaków z Krzyżakami zaczęły się niedługo po tym, jak pierwsi rycerze Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie - tak brzmi pełna nazwa zakonu krzyżackiego - przyjechali na ziemie polskie w 1226 r. Konrad Mazowiecki zaprosił ich do Polski, by strzegli ziemi chełmińskiej przed atakami pogańskich Prus. Przy pomocy "ognia i miecza" robili to wyjątkowo sprawnie, lecz za te "usługi" kazali sobie słono płacić.
Niemiecki cesarz Fryderyk II Hohenstauf i papież Grzegorz IX zgodzili się, by zakon na zdobytych ziemiach założył własne księstwo, które byłoby lennem książąt mazowieckich, ale wchodziło w skład Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.
Zanim książęta mazowieccy zdążył się zorientować w poczynaniach Krzyżaków, ci poszerzali swoje zdobycze na północy. W 1237 r. zjednoczyli się z Rycerskim Zakonem Kawalerów Mieczowych z Inflant, a 71 lat później zajęli i splądrowali Gdańsk, mordując także większość jego mieszkańców - pisze Marcin Wójcik w artykule "Szczęk tysięcy nagich mieczów", który ukazał się na portalu Interia.pl.
Przeczytaj cały artykuł:
Szczęk tysięcy nagich mieczów, Interia.pl
__________________________
Informacja:
Bitwa pod Grunwaldem, Wikipedia.org
Grunwald, Tannenberg, Zalgiris: jedna bitwa, wiele mitów, Dw-world.de
Żalgiris czyli Grunwald, Kresy.pl
Krzysztof Kowalewski "Pod Grunwaldem" [w:] Grunwald 1410. Ostatnia wielka bitwa rycerskiej Europy. Pomocnik Historyczny Polityki.
|
