ZNANI SYBIRACY

Ryszard Kaczorowski (ur. 1919)

Ryszard Kaczorowski (ur. 26 listopada 1919 w Białymstoku, zm. 10 kwietnia 2010 w Pieczersku pod Smoleńskiem) - ostatni prezydent RP na Uchodźstwie od śmierci swego poprzednika Kazimierza Sabbata, zmarłego nagle 19 lipca 1989 w Londynie, do 22 grudnia 1990, gdy przekazał insygnia władzy prezydenckiej Lechowi Wałęsie w dniu jego zaprzysiężenia na prezydenta III RP. Równolegle z Ryszardem Kaczorowskim funkcję prezydenta (w kraju) pełnił generał armii Wojciech Jaruzelski.

Prezydent Ryszard Kaczorowski pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem Jelita. Przed wojną był instruktorem harcerskim w Białymstoku. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną tworzył Szare Szeregi, gdzie pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego. Aresztowany w 1940 przez NKWD, skazany na karę śmierci za tworzenie konspiracyjnych Szarych Szeregów pod sowiecką okupacją. Trafił do celi śmierci. Przez 100 dni oczekiwał na wykonanie wyroku. Ostatecznie sowiecki sąd wojskowy zamienił najwyższą karę na 10 lat łagrów. Wywieziony na Kołymę, odzyskał wolność po podpisaniu układu Sikorski-Majski. Wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR formowanej przez generała Andersa. Przeszedł szlak bojowy II Korpusu, walcząc m.in. pod Monte Cassino, gdzie dowodził jednym z ośrodków łączności w 2. Brygadzie Strzelców Karpackich.

Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego, a nastepnie aż do przejścia na emeryturę zajmował się księgowością w przemyśle.

Ryszard Kaczorowski będąc na emigracji aktywnie działał w ZHP. Był naczelnikiem Harcerzy w latach 1955-1967, a następnie przewodniczącym Związku Harcerstwa Polskiego na uchodźstwie w latach 1967-1988. Pełnił też funkcję komendanta reprezentacji polskiej na Międzynarodowym Jubileuszowym Jamboree 1957, oraz komendanta Światowego Zlotu Harcerstwa na Monte Cassino w 1969 i w Belgii w 1982.

Działał na forum Rady Narodowej (parlament emigracyjny). W 1986 w rządzie na emigracji został ministrem do spraw krajowych, w 1989, po nagłej śmierci Kazimierza Sabbata, objął stanowisko prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

Ryszard Kaczorowski, fot. www.helmuzeum.pl

Prezydent Kaczorowski powierzył dalsze pełnienie urzędu premiera polskiego rządu emigracyjnego Edwardowi Szczepanikowi, sprawującemu tę funkcję od 1986 r. Kaczorowski zanim został prezydentem, w rządzie Szczepanika zasiadał jako minister do spraw krajowych, a w styczniu 1988 r. prezydent Sabbat zgodnie z artykułami 13 i 24 Konstytucji RP z 23 kwietnia 1935 r. wyznaczył go na "następcę prezydenta na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju".

W 1990 roku, w asyście Wincentego Broniwój-Orlińskiego, przekazał insygnia prezydenckie II Rzeczypospolitej, wśród nich insygnia Orderu Orła Białego Lechowi Wałęsie.

Zginął tragicznie podczas katastrofy polskiego samolotu prezydenckiego miała miejsce 10 kwietnia 2010 o godz. 8:56 1,5 km od lotniska wpjskowego Smoleńsk-Sewierny pod Smoleńskiem (w miejscowości Pieczersk). Wchodził w skład polskiej delegacji, która miała wziąć udział w obchodach 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

26 listopada 2009 - na swoje 90. urodziny - przyjechał do rodzinnego Białegostoku. W ciągu ostatnich 20 lat chętnie tu wracał. Otrzymał honorowe obywatelstwo. Kierując się patriotyzmem i chcąc zostawić coś po sobie podarował swój bogaty księgozbiór Uniwersytetowi w Białymstoku.

- Mam dwie takie pamiątki, bardzo dla mnie ważne, które czekają na to, żebym zabrał je ze sobą do grobu. To skała z Monte Cassino i garść ziemi spod dębów w parku na Zwierzyńcu. Tych dębów, które tworzą pomnik Konstytucji 3 Maja i pod którymi kilkadziesiąt lat temu składałem przyrzeczenie harcerskie - powiedział w dniu urodzin Ryszard Kaczorowski.



Opracowano na podstawie:

1. Wikipedia - Ryszard Kaczorowski
2. Ryszard Kaczorowski, ostatni prezydent RP na uchodźstwie nie żyje , Gazeta.pl

- powrót -