SYBIR I SYBIRACY

          Nazwy Syberia i Sybir nie są tożsame. Sybir nie jest nazwą geograficzną. Jest nazwą, która mówi o czymś strasznym, jest symbolem represji w stosunku do narodu polskiego, symbolem rozlewu krwi i walki przeciwko okupantom, najeźdźcom.
Sybir już od końca XVI wieku bardzo źle kojarzy się kolejnym pokoleniom Polaków. Stał się dla nich symbolem prześladowań, katorgi, ucisku, martyrologii, zniewolenia, świadectwem niszczenia polskiej państwowości i tłumienia niepodległościowych dążeń – najpierw przez carat rosyjski, a od II wojny światowej – przez totalitaryzm radziecki. Sybir to nie tylko nazwa regionu geograficznego; nazwa ta ma bowiem także swój inny wymiar – cierpienia setek tysięcy Polaków walczących z systemem – systemem, który nigdy nie miał poszanowania dla ludzkiej wolności i ludzkiej godności; systemem, który gwałcił prawo do samostanowienia i suwerenności. Nazwa Sybiracy ma swój inny wymiar także dlatego, iż spora część zesłańców trafiła w inne rejony Rosji, które w żaden sposób Syberią nazwać nie można, np. do Kazachstanu.

Związek Sybiraków ma do spełnienia bardzo doniosłą misję, aby nie dopuścić do zapomnienia tragedii represji polskiego narodu spowodowanych przez wschodniego sąsiada - Rosję, a później Związek Radziecki (ZSRR) - które trwały od XV do XX wieku. Dla przykładu można podać, iż w samych tylko latach 1940 - 1942 około 1,7 milionów polskich obywateli różnych wyznań i pochodzenia etnicznego (polskiego, ukraińskiego, białoruskiego, żydowskiego, katolików, prawosławnych, wyznania mojżeszowego) zostało deportowanych z terenów wschodniej Polski (czyli tzw. Kresów) do specjalnych obozów pracy na Syberii, w Kazachstanie i Azjatyckiej części Rosji. Około 120 000 z nich udało się uciec z miejsc zesłania przez Persję (dzisiejszy Iran) tworząc tzw. Armię Andersa. Jednakże zdecydowana większość z nich po zakończeniu wojny udała się na Zachód. Było to spowodowane tym, iż ich Ojczyzna została oddana w ręce znienawidzonego radzieckiego reżimu przez samych aliantów (Churchilla i Roosevelta). Tragiczna historia obywateli polskich będących w czasie wojny pod radziecką okupacją została wyciszona, w czasie wojny i po jej zakończeniu, aby zachować reputację Związku Radzieckiego - bardzo ważnego sojusznika w wojnie z Nazistami. Po latach cierpień, którym towarzyszył heroiczny wysiłek walk na wszystkich frontach II wojny światowej (Anglia, Włochy, Afryka, Francja, Belgia, Holandia, Norwegia...) u boku Aliantów, zagorzałym antykomunistycznym polskim żołnierzom nie pozwolono nawet wziąść udziału w obchodach upamiętniających zwycięstwo Aliantów - dla przykładu polscy zołnierze nie wzięli udziału w Wielkiej Paradzie Zwycięstwa w Londynie 8 VI 1946... To był dla nich prawdziwy szok.

Wiemy, że to zabrzmi dziwnie, ale represje w stosunku do ludzi, którzy zamieszkiwali wschodnią Polskę (Kresy Wschodnie) nie zakończyły się nawet po zakończeniu II wojny światowej. Ci ludzie byli ciągle deportowani - aż do końca roku 1956 (represje, w tym zesłania, trwały jeszcze kilka lat po śmierci Stalina w 1953) - a przed tym konfiskowano ich ziemię rodzinną, ich gniazda rodzinne były plądrowane i niszczone. Exodus nie zakończył się nawet w latach 1953 - 1956, ponieważ ludzie ci żyli setki, tysiące kilometrów od swojej Ojczyzny. Zaczeła się wielka podróż do domu i gniazd rodzinnych - gniazd rodzinnych, których już nie było...