mazury mazury mazury
emazury.comstrona główna serwisu
strona główna mapy atrakcje regionalne Mazury kontakt
    hotele ( 10 )
    ośrodki wczasowe
    pensjonaty ( 1 )
    kwatery prywatne
    domki
    zielone szkoły
    ośrodki kolonijne
    campingi
    pola namiotowe
    sale konferencyjne
 
   Lampiony na roraty
   Logopeda Elbląg
   Stroiki wielkanocne
   Urządzenia czyszczące
   PortEl.pl - dziennik internetowy
   Nocny Elbląg
   ANGATA - koty rasowe
   Hanza - geneza i rozwój
   Stadnina Koni Rzeczna
   Jak wyglądał M. Kopernik?

 

   Elbląg w XIX i na pocz. XX w.
   Elbląska Starówka
   Pochylnia w Kątach
   Kadyny
   Konkurs Fotka Miesiąca
 

    Mazury i żeglarstwo
    Sale konferencyjne
    Przewodnicy turystyczni
    Mazury jakich nie znałeś
    Mazury jesienią i zimą
    Zielone Płuca Polski
    Ciekawostki z regionu
    Znani ludzie i Mazury
    Kanał Ostródzko-Elbląski?
    Stowarzyszenie Sadyba
    Związek Sybiraków Oddział
     w Elblągu


Kanał Elbląski czy Kanał Ostródzko-Elbląski?



Od wielu lat na oznaczenie Kanału Elbląskiego używa się róznych nazw. Dlaczego tak jest? Czy komuś zależy na zamieszaniu wokół tej sprawy? Dlaczego często pojawia się nazwa Kanał Ostródzko-Elbląski, która jest nieścisła i stanowi pewne nadużycie. Redaktor wortalu emazury.com musi przyznać ze skruchą, że sam stosował zamiennie kilka nazw - w tym nazwę Kanał Ostródzko-Elbląski (Kanał Elbląsko-Ostródzki)...





Poniżej prezentujemy list ś.p. Romana Klima - byłego Kuratora Rzek Polskich. Człowiek ten dużą część swojego życia poświęcił krajoznawstwu, turystyce, a także historii ziem polskich - historii równie niezwykłej co burzliwej. Poniższy list został skierowany na ręce redaktora Sławomira Siezieniewskiego zatrudnionego wówczas w Telewizji Polskiej S.A. Oddział w Gdańsku. Należy zauważyć, że broni on w sposób bardzo rzeczowy i przekonywujący nazwy Kanał Elbląski. Redaktor wortalu emazury.com otrzymał informację o nieprawidłowym nazewnictwie stosowanym na stronie internetowej od pana Jerzego Zaskiewicza - prezesa Fundacji Pogezania, prawdziwego znawcy Ziemi Elbląskiej. Następnie do rąk administratora serwisu internetowego trafił list ś.p. Romana Klima, który ma za zadanie rozwiać wszelkie wątpliwości co do nazwy Kanału.



Szanowny Panie Redaktorze,

W audycji telewizyjnej "Tu i tam" w dniu 18.06.2000 r. w odcinku prowadzonym przez Pana wielokrotnie używano sformułowania Kanał Ostródzko-Elbląski, co w świetle najnowszych prądów krajoznawczych jest nieprawidłowością. A na prawdziwą farsę zakrawa pomysł aby w zależności od tego, który z prezydentów zwycięży w przeciąganiu liny podczas Canal-Trophy w danym roku nazwać tą drogę wodną albo Kanałem Ostródzko-Elbląskim albo Kanałem Elbląsko-Ostródzkim. Tego typu poglądy były prezentowane przez Pana Redaktora także w szeregu innych programach związanych z tym wspaniałym zabytkiem hydrotechniki na skalę światową. Sądzę, że mogłyby powtórzyć się i w następnych, stąd mój list.

Lansowanie takich poglądów wprowadza wiele zamieszania i utrwala to co z rzetelną wiedzą ma niewiele wspólnego.

W czasach, gdy Prusy znajdowały się w granicach państwa niemieckiego tą drogę wodną określano mianem Elbinger Oberländische Kanal lub Oberländer Kanal, od nazwy krainy geograficznej Oberlandu, na której określenie znajdujemy dzisiaj miano Pojezierze Iławskie.

W Polskim piśmiennictwie funkcjonowały różne nazwy, niektóre są żywe do dzisiaj. Jako przykłady można podać następujące: Kanał Oberlandzki, Kanał Elbląg-Wyżyna, Kanał Elbląsko-Mazurski, Kanał Warmiński, Kanał Staropruski, Kanał Ostródzko-Elbląski, Kanał Elbląsko-Ostródzki, Kanał Elbląski. Pojawił się nawet pomysł, aby wprowadzić nazwę Kanał Pasłęcki. Z tego gąszcza nazw ostały się w zasadzie trzy: Kanał Ostródzko-Elbląski, Kanał Elbląsko-Ostródzki, Kanał Elbląski.

Dwie pierwsze nazwy pomimo, że bardzo mocno zakorzeniły się w literaturze i świadomości, z założenia są błędne. Sugerują bowiem, że kanał ogranicza się tylko do trasy pomiędzy Elblągiem i Ostródą, co nie jest zgodne ze stanem rzeczywistym, ponieważ stanowi on znacznie większy i rozgałęziony system, w którym ta trasa jest co prawda głównym, ale tylko jednym z odcinków, a więc stanowi tylko fragment kanału. Bo przecież istnieją jeszcze m.in. odgałęzienia: Ostróda - Stare Jabłonki - Staszkowo, a także Miłomłyn - Iława / Zalewo i Kanał Ducki. W tej sytuacji jako najbardziej prawidłowa na placu boju pozostała nazwa Kanał Elbląski. Jest ona o tyle uzasadniona, że przecież cała główna idea budowy i tworzenia kanału opierała się na ciążeniu Oberlandu, czyli dzisiejszego Pojezierza Iławskiego w kierunku bliskiego Elbląga, rozwijającego się ośrodka portowo-stoczniowego, na drodze do którego należało "tylko" pokonać 104-metrową różnicę poziomów wód na 10-ciokilometrowym odcinku pomiędzy jeziorami Pniewo i Dróżno. Elbląg jako ośrodek handlu morskiego i związany z nim nierozłącznie przemysł stoczniowy zaczął przyciągać oczy kupców i producentów operujących w Oberlandzie. Nęcąca była zwłaszcza perspektywa ściślejszych związków z miastem, poprzez które niemal 5-krotnie skrócić można było drogę do morza, odległość rzutującą na koszty transportu, a co za tym idzie i na zyski.

Nie ulega wątpliwości, że ciążenie Oberlandu do Elbląga stworzyło z początkiem XIX w. realne przesłanki budowy kanału. Tylko istnienie Elbląga i związanego z nim systemu dróg wodnych prowadzących do morza mogło być zaczynem realizacji tak ogromnego przedsięwzięcia. W tym kontekście nazwa "Kanał Elbląski" jest najwłaściwsza, doskonale oddająca jego charakter i właściwości. Ten pogląd w ostatnich latach zyskał uznanie krajoznawców, geografów i naukowców. Znalazło to m. in. odbicie w fundamentalnej pracy dr Stanisława Januszewskiego pt. "Kanał Elbląski - studium historyczno-konserwatorskie" (Wrocław 1995) oraz w najnowszym "Słowniku geograficzno-krajoznawczym Polski" (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998), a także w innych publikacjach m. in. i moich, w których od samego początku stosowałem tą nazwę, bo było to dla mnie sprawą oczywistą. Także to z serii ABC Świat pt. : "Polska I" Wydawnictwa Kurpisz (Poznań 2000), jaki w ostatniej chwili ujrzał światło dzienne również stosuje nazwę Kanał Elbląski.

Reasumując można stwierdzić, że w świetle najnowszych poglądów naukowych nazwa Kanał Elbląski jest najtrafniejszą i przyjętą do stosowania zgodnie z wszelkimi zasadami geograficzno-krajoznawaczymi.

Tak na marginesie tej sprawy i w sferze rozważań teoretycznych muszę jednak przyznać, że wielkim sentymentem darzę także nazwę Kanał Oberlandzki, a to z tego względu, że w bezpośredni i najprostszy sposób nawiązuje do nazwy pierwotnej. Z drugiej zaś strony zakodowana jest w nim nazwa krainy niezwykłej - Oberlandu - z ogromną ilością pałaców, zamków i dworów, w których znalazły odbicie niezwykłe losy słynnych rodów pruskich będących elita intelektualną Niemiec (m. in. rodziny: Dohnów, Finkensteinów, Wallenrodtów, Reibnitzów, Scharnhorstów, Doenhoffów). Ta kraina pełna niewysłowionego czaru, bogata, zasobna, ze wspaniałym krajobrazem kulturowym i przyrodniczym, o pałacach - muzeach z tradycją rodów rycerskich o nieprzerwanej genealogii od XII w. była także czymś wyjątkowym na mapie ówczesnej Europy. Ta kraina po 1945 "zatonęła" i zniknęła. Kanał Oberlandzki byłby więc świadectwem jej historycznej obecności i rangi europejskiej. Ale jest to zupełnie inny temat...


Kanał Elbląski - fotogaleria










informacje| mapy| atrakcje regionalne| Mazury | kontakt emazury.com - strona główna

Żuławy, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna

Mazury - hotele| eSolina.pl|Bieszczady| Artnes - malarstwo| Wilkasy - tanie noclegi | Weterynarz |
Biskupiec| Elbląg - hotele| Olsztyn - noclegi| Betolit| Pisz - noclegi|Kętrzyn
Chorwacja| Katalog najlepszych stron www |   noclegi Władysławowo |