OLECKO to miasto w województwie warmińsko-mazurskim, około 17 tys. mieszkańców, prawa miejskie - 1560 (nadane aktem lokacyjnym przez księcia Albrechta Hohenzollerna); wcześniejsza nazwa miasta - Margrabowa (nazwa od tytułu Albrechta - margrabiego brandenburskiego); warto zobaczyć zabytkowy zespół pałacowy, młyn wodny z 1895 r., stadion zbudowany w 1936 r na potrzeby niemieckiej kadry olimpijskiej, na którym trenowano przed olimpiadą w Berlinie; w 1836 wystąpienie synodu pastorów mazurskich z żądaniem przywrócenia języka polskiego w szkołach; przez kilka stuleci powiat olecki miał zdecydowaną przewagę ludności polskiej wyznania ewangelickiego, jeszcze w przededniu I wojny światowej językiem ojczystym połowy mieszkańców był język polski; w pobliżu miasteczka liczne jeziora, m. in. jezioro Oleckie Wielkie (I klasa czystości) i Oleckie Małe oraz położone nad nimi ośrodki turystyczne; szlakiem rzeki Legi można dotrzeć do innych jezior Pojezierza Ełckiego, w tym do jeziora Selmęt Wielki nieopodal Ełku; miasto leży w połowie drogi między Ełkiem a Suwałkami (około 40 km do Suwałk i 30 km do Ełku). Ziemia Olecka zalicza się do jednego z najchłodniejszych regionów w Polsce. 9 lutego 1929 roku zanotowano tu rekordowo niską temperaturę -42°C. Okolica miasta znajduje się pod wpływem oddziaływania kontynentalnego, z długo utrzymującą się pokrywą śnieżną (70-100 dni) i średnimi opadami rocznymi 550-750 mm.
Olecko - ojczyzna polszczyzna
Olecko n II olecczanin m V, D. olecczanina (nie: olecczana), lm M. olecczanie, DB. olecczan (nie: olecczanów, nie: olecczaninów) olecczanka ż III, lm D. olecczanek olecki.
Źródło informacji: Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN 2004
Największy rynek w Europie
W Olecku znajduje się największy w Europie rynek o wymiarach 255x215x228x225 metrów. Został on zaprojektowany według zasad średnioweicznej urbanistyki: z naroży wybiegają po dwie ulice stanowiące przedłużenie pierzei rynkowych. Na rynku organizowano kiedyś targi - również bydła i koni. Najstarsze dzieło historyczno-geograficzne dotyczące przeszłości Prus napisane przez Caspara Hennerbergera - datowane na 1595 rok - wspomina jako osobliwą ciekawostkę wielkie rozmiary rynku w Olecku. Autor przytacza również legendę, według której ówczesny starosta Straduński - Wawrzyniec von Halle - założył się z kimś zamożnym o dużą sumę, że jeżeli stanie na jednym końcu rynku na czele 400 jeźdźców, to nie będzie widoczny z jego drugiego krańca. Przyczyn zaprojektowania tak wielkiego rynku należy szukać w sytuacji politycznej. Po hołdzie pruskim w 1525 roku obszar państwa krzyżackiego włączono do Polski jako jej lenno. Margrabowa (dawna nazwa Olecka) znalazła się na szlakach handlowych, które łączyły miasta polskie z wybrzeżem Morza Bałtyckiego. Ponadto miasto miało prawdopodobnie przejąć rolę ważnego ośrodka wymiany handlowej na pograniczu Korony, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Prus Książęcych.

Rynek w Olecku - zdjęcie archiwalne (ok. 1930 r.)
W styczniu 1945 roku, po wkroczeniu wojsk radzieckich do miasta, spłonęła wiekszość budynków znajdujących się wokół rynku...
Trzeba jednak dodać, że rynek zachował swoją wielkość.
| |
|