Herbem Olsztyna jest wizerunek św. Jakuba. Aktualna wersja herbu to wersja klasyczna, przywrócona uchwałą rady miejskiej z 1996 roku.
Herbem Miasta Olsztyna jest postać umieszczona na tarczy ostro zakończonej u dołu, przedstawiająca apostoła Jakuba Starszego. Postać apostoła jest ubrana w długą do stóp szatę, z gotycka pofałdowaną, z laską w prawej i z muszlą w lewej ręce w kapeluszu i z aureolą wokół głowy. Tło w kolorze niebieskim, szaty i kapelusz białe zaznaczone szarą kreską, aureola, laska, muszla i ciżmy w kolorze złotym (załącznik nr 2 do Uchwały Rady Miejskiej nr XIX/210/96 z 22 lutego 1996 r.).
Pamiętać należy w tym miejscu, że w 1973 roku radni Miejskiej Rady Narodowej stosowną uchwałą wnieśli poważne poprawki do herbu dodając koło zębate i kłos. W tarczy podzielonej na dwa pola - lewe białe i prawe niebieskie - znajdował się na polu białym wizerunek wędrowca (nie przypominał on świętego), zaś na polu niebieskim - "wizerunek koła zapadkowego i jednocześnie opony", z przetkniętym przez tę oponę stylizowanym kłosem koloru złotego. Koło zębate i opona miały stanowić symbol wielkiego przemysłu. Opona symbolizować miała olsztyńską fabrykę opon. Kłos - wielką i wspaniale położoną olsztyńską uczelnię rolniczą, czyli ART (Akademię Rolniczo-Techniczną) - jedną z trzech placówek naukowych, które 1 września 1999 roku utworzyły Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Pytanie jakie się może pojawić: "Dlaczego w herbie Olsztyna pojawił się św. Jakub?" Otóż już w średniowiecznym Olsztynie istniał kościół pod wezwaniem świętego Jakuba Starszego (dzisiejsza Bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła). Pod koniec XIV wieku wszystkie ważne dokumenty potwierdzano pieczęcią miejską, na której widniał wizerunek świętego Jakuba.
Święty, żeby mógł być łatwo rozpoznawalny dla wszystkich stanów miejskich, musiał posiadać łatwe do identyfikacji atrybuty. Przede wszystkim - jak każdy święty - miał wokół głowy aureolę. Charakterrystyczne dla postaci Św. Jakuba były zaś nastepujące atrybuty: długa, sięgająca kostek szata w stylu gotyckim, obficie pomarszczona; kapelusz, laska, sakwa podróżna, butelka na wodę oraz muszla - symbol pielgrzyma. Dlaczego właśnie w ten sposób widziano Świętego Jakuba? Odpowiedź nie jest skomplikowana. Podobnie wyglądali pielgrzymi wędrujący do grobu świętego Jakuba znajdującego się w Santiago de Compostela na terenie Hiszpanii. Pielgrzymowali oni słynną Camino de Santiago - Drogą Świętego Jakuba.
Św Jakub Wiekszy (Starszy) Apostoł jest jednym z najsłynniejszych świętych. Wśród apostołów było dwóch Jakubów. Dla odróżnienia nazywani są Większy i Mniejszy, albo też Starszy i Młodszy. Prawdopodobnie nie chodziło o ich wiek, ale o kolejność przystępowania do grona apostołów. Jakub Starszy był bratem św. Jana apostoła. Ojcem zarówno św. Jana, jak i św Jakuba Starszego był Zebedeusz, a matką św. Salome. Obaj byli rybakami i mieszkali nad Jeziorem Galilejskim. Jakub należał do tych uprzywilejowanych uczniów Pana Jezusa, którzy byli świadkami wskrzeszenia córki Jaira, przemienienia na górze Tabor oraz modlitwy w Ogrójcu. Był także świadkiem drugiego cudownego połowu ryb, o którym mówi św. Jan w swojej Ewangelii. Tradycja podaje, że św. Jakub Większy po Zesłaniu Ducha Świętego udał się najpierw do Hiszpanii, żeby tam głosić Ewangelię. Był więc misjonarzem, który przemierzył całą Europę. Z tego też zapewne powodu jest on szczególnie czczony właśnie w Hiszpanii i w Portugalii - został pierwszym patronem tych krajów. Św. Jakub był wreszcie pierwszym biskupem Jerozolimy. Był też pierwszym wśród apostołów, a drugim po św. Szczepanie męczennikiem Kościoła. W 44 roku Herod Agryppa I, wnuk Heroda I Wielkiego, chcąc się przypodobać Żydom, kazał ściąć św. Jakuba, a potem uwięzić św. Piotra. Euzebiusz podaje jako głos tradycji, że św. Jakub ucałował swojego kata, czym kat tak się wzruszył, że nawrócił się na chrześcijaństwo, ponosząc za to także męczeńską śmierć. Tradycja podaje, że w VII wieku miano sprowadzić z Jerozolimy do Compostelli w Hiszpanii relikwie św. Jakuba. Nazwa Compostella ma się wywodzić od łacińskich słów "campus stellae" ("pole gwiazdy"), bowiem relikwie świętego, przywiezione najpierw do miasta Iria, zaginęły i dopiero w IX wieku miał je odnaleźć biskup prowadzony cudowną gwiazdą. Hiszpańska nazwa Santiago znaczy po polsku "święty Jakub". Dwie te nazwy łączy się w jedno, dlatego też nazwa miasta brzmi obecnie Santiago de Compostella. Tam też do dnia dzisiejszego znajduje się grób św. Jakuba. W średniowieczu to hiszpańskie miasto było drugim sanktuarium chrześcijaństwa, zaraz po Ziemii Świętej. Bardzo popularne i słynne w całej Europie był pielgrzymki do miejsca grobu św. Jakuba. W czasach obecnych spopularyzował je na nowo znany pisarz Paulo Coelho. Imię Jakub pochodzi z języka hebrajskiego (Jaaqob - "niech Bóg strzeże"). Św. Jakub Większy jest patronem wojowników, robotników, aptekarzy, farmaceutów, kapeluszników, woskarzy, kowali robiących łańcuchy oraz przede wszystkim - pielgrzymów.
|
