Na zdjęciu: pachnica dębowa, fot. © Aleje.org.pl
Aleje przydrożne w krajobrazie rolniczym pełnią rolę ważnych korytarzy i siedlisk dla innych gatunków, zwłaszcza owadów, ptaków i nietoperzy. Zadrzewienia stają się jednak coraz rzadszym elementem w krajobrazach kulturowych, mimo że pełnią ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej oraz walorów estetycznych i użytkowych przestrzeni otaczającej człowieka. Strategia ochrony tego rodzaju zadrzewień w UE przejawia się min. poprzez otoczenie rygorystyczną ochroną w ramach Dyrektywy Siedliskowej pewnych organizmów pełniących rolę gatunków parasolowych, a zarazem wskaźników miejsc przyrodniczo cennych. Jednym z nich jest pachnica dębowa (Osmoderma eremita Scopoli). Pachnica zasiedla wyłącznie dziuplaste drzewa z obszernymi próchnowiskami. Głównym miejscem występowania pachnicy są w warunkach Polski drzewa w alejach przydrożnych, gdzie stwierdzono większość współczesnych stanowisk. Aleje zanikają na większości obszaru Polski w bardzo szybkim tempie, gdyż są one wycinane w trakcie modernizacji dróg i z reguły nie są odtwarzane. Powoduje to zmniejszenie liczby drzew dostępnych dla pachnicy, a także postępującą fragmentację pozostałych środowisk tego gatunku. Wzrost izolacji stanowisk jest dla pachnicy szczególnie niekorzystny, gdyż gatunek ten odznacza się ograniczonymi zdolnościami dyspersyjnymi (tzn. rozprzestrzeniania się), szacowanymi na kilkaset metrów.
Pachnica w skali całego zasięgu jest uważana za gatunek zanikający. Pierwotnie był on związany lasami naturalnymi, obfitującymi w stare, dziuplaste drzewa rosnące w dobrze nasłonecznionych lukach. W dzisiejszym kulturowym krajobrazie Europy Środkowej, zdominowanym przez ziemie uprawne, lasy gospodarcze i osiedla, jedyną szansą na utrzymanie spójności wewnętrznej areału występowania pachnicy dębowej jest zagwarantowanie istnienia zróżnicowanych wiekowo i gatunkowo zadrzewień przydrożnych. Aleje i szpalery są niezastąpione jako korytarze łączące odosobnione stanowiska i subpopulacje pachnicy (zadrzewienia typu parkowego też są ważne, one jednak ze względu na punktowy charakter, nie mogą pełnić roli korytarzy ekologicznych ułatwiających dyspersję).
Więcej informacji, mapa występowania pachnicy dębowej w Polsce...
__________________________
Opracowano na podstawie:
Wszystko o pachnicy dębowej , Drogi dla Natury
|
